Berichten

Crisis versus het business model

» Wist je dat wij op zoek zijn naar een nieuwe collega (assistent) accountant? Lees snel verder!

De economie verandert, waardoor de overlevingskansen van ondernemers geringer worden. De afgelopen periode zijn verschillende voorbeelden zichtbaar van druk op ondernemingen, die leiden tot een faillissement, zoals Free Record Shop en OAD. Ook in het MKB is het aantal faillissementen op een hoogtepunt aanbeland. Vraag, die hierbij opkomt, is wat de daadwerkelijke reden is voor het faillissement. Is het simpelweg de crisis, of is het businessmodel te gedateerd? Feit is dat crisissen de ideale voedingsbodem zijn voor transities. Ofwel, ‘never waste a crisis’ en innoveer om de bestaande kansen te pakken. Onderstaand zullen we ingaan op het businessmodel.

Wat is een businessmodel?
Osterwalder, bekend van het business model canvas, definieert het businessmodel als volgt:

“Een businessmodel beschrijft de grondgedachte van hoe een organisatie waarde creëert, levert en behoudt.”

Van belang hierbij is dat de ondernemer zichzelf vragen stelt, zoals:

  • Wat bied ik mijn klanten aan?
  • Wie zijn mijn klanten?
  • Hoe onderhoud ik de relatie met mijn klanten?
  • Hoe lever ik mijn producten en/of diensten?
  • Wat zijn mijn kosten?
  • Welke partners heb ik nodig?
  • Welke activiteiten moet ik ontplooien?
  • Welke resources heb ik nodig?

Door antwoorden op de vragen te vinden, zal het businessmodel vorm krijgen. Vervolgens dient de markt betreden te worden en zo “de chaos te ervaren”, dient het model zich verder te ontwikkelen. Hier loopt het voor ondernemers vaak spaak. Na het betreden van de markt en het bedienen van de klanten is het businessmodel niet meer van belang. Juist na het betreden van de markt is het van essentieel belang om flexibel te blijven.

Veranderen (en innoveren)
Ondernemers moeten terug durven gaan naar de behoeftes van de consument. Zonder de klant is de ondernemer nergens. Veel ondernemers vinden het echter lastig om uit de ivoren toren te komen en om naar de klant en diens behoeften te luisteren. Ze zijn de klant uit het oog verloren en bieden een product/dienst aan zonder te weten of er nog daadwerkelijk (grote) behoefte bestaat naar dit product/ deze dienst.

De behoeften van de klanten veranderen namelijk, hetgeen wordt verstrekt door de veranderende economie. Klanten zijn kritischer en hebben daarbij de tools in handen om een beter oordeel te vellen. Dankzij internet zijn klanten beter geïnformeerd en worden zij geholpen om een keuze te maken, zonder het initiatief te verliezen. Dit neemt direct met zich mee dat enkele verdienmodellen zullen verdwijnen, bijvoorbeeld tussenhandelaren/ reisbureaus/ etc. De businessmodellen zullen moeten veranderen en moeten innoveren, rekening houdend met de eisen voor maatwerk van de klanten. De ondernemer zal op een andere manier naar zijn business moeten kijken.

De ondernemer zal zijn/haar eigen businessmodel (continu) ter discussie moeten stellen. Voldoet het model nog aan de huidige markt en de eisen van de klant. Feit is dat er een risico schuilt in het niet aanpassen aan de ontwikkelingen. Een ander bedrijf kan namelijk wel de stap maken naar een nieuw businessmodel waardoor jij opeens compleet ouderwets bent. “De essentie is dat de kans groot is dat iemand anders, direct of indirect jouw businessmodel ter discussie stelt als jij het zelf niet doet.”

Uit onderzoek van Research for Innovation van de Rotterdam School of Management blijkt dat één op de drie bedrijven in Nederland vasthoudt aan het bestaande businessmodel. Tevens worden de volgende punten gevonden:

  • Bedrijven die het bestaande businessmodel verbeteren en tegelijkertijd een nieuw businessmodel ontwikkelen hebben de beste bedrijfsprestaties;
  • In een zeer competitieve omgeving leidt replicatie van het businessmodel tot afnemende bedrijfsprestaties en is juist vernieuwing van het businessmodel noodzakelijk;
  • Ondernemend management en het opnemen van nieuwe technologieën zorgt voor een boost van businessmodel innovatie;
  • Een focus op aandeelhouderswaarde, en het excessief luisteren naar bestaande klanten leidt tot uitstel van businessmodel innovatie;
  • Bedrijven enkel gefocust op financiële performance zijn vaak te laat met businessmodel innovatie;
  • Bedrijven die waarschuwingssignalen in de uithoeken van hun markt oppakken, hun kerncompetenties kritisch in de gaten houden en investeren in talenten van medewerkers kunnen sneller hun businessmodel innoveren.

Hoe kan het businessmodel innoveren?
Cruciaal om het businessmodel te innoveren, is kennis van de eigen onderneming. Daarbij is leiderschap een essentieel onderdeel. Een innovatieve cultuur bevordert eveneens businessmodel innovatie.

Een zichtbare trend/ontwikkeling in ondernemersland is het ‘betrekken’ van duurzaamheid in het businessmodel. Het gaat niet alleen om het behalen van een financieel rendement, maar ook of de onderneming maatschappelijke goede dingen doet.

Houdt de markt (trends/ontwikkelingen/concurrenten/klantbehoeften) voortdurend in de gaten en ageer!

Blijven innoveren ook in crisistijd

» Wist je dat wij op zoek zijn naar een nieuwe collega (assistent) accountant? Lees snel verder!

De Dodo zult u nergens meer aantreffen. Het vriendelijke beest voelde zich veilig op het eiland Mauritius. Leren vliegen was niet nodig. We spreken rond 1600. Maar de kolonisten ontdekten het eiland en wisten de Dodo als voedsel te vinden. Er kwamen meer vijanden, zoal klein gedierte dat Dodo eieren een ware lekkernij vond. Einde verhaal dus voor de Dodo.

Waarom dit verhaal beste lezer van dezeblog. Omdat het aantoont dat stilstand achteruitgang is en een levend wezen zich moet ontwikkelen bij veranderende omstandigheden. Ook uw onderneming maakt veranderingen in de markt mee en zal moeten veranderen en vernieuwen om geen Dodo organisatie te worden. Innovatie is het antwoord tot succes ook in crisistijd.

Iedereen kan innoveren
Veel branches schreeuwen om innovatie. Zo heeft internet tot een geheel nieuw koopgedrag geleid van de consument en zullen in enkele jaren tijd 1 op de 3 winkels verdwijnen. U leest het goed: 1 op de 3.
Een bouwbedrijf ontwikkelde een samenwerkingsmethode met bouwpartners, waardoor het aantal opleverpunten per woning gedaald is naar twee. Dat is erg knap.

Kijken we naar de dienstverlening, dan zien we notarissen naarstig zoeken naar nieuwe omzet voor de gekelderde woningmarkt. En knarsen tussenpersonen de tanden nu transparant is wat hun provisie voor financiële producten inhoudt en klanten zomaar geen zin hebben om kosten voor hun adviezen te gaan betalen. Innovatie gevraagd!

Chris Luken, ontdekker van de Hotelbon, zag later ook kansen in het motto dat mensen er echt helemaal uit moeten kunnen zijn. Inmiddels geeft Fletcher 60 hotels in Nederland.

Een webwinkel als iTailor biedt overhemden op maat vanaf € 19,95. U stelt ze samen via wat stappen op de site, zoals automobielsites u uw nieuwe auto laten samenstellen. Later nog een overhemd nodig? iTailor heeft uw maten en voorkeuren opgeslagen, u bestelt in een flits een shirt bij.

Innoveren vraagt om een positieve geest, om lef, om creativiteit, om grenzen doorbreken. Wat is een beter medicijn tegen doemdenken dan innoveren? Zoals Luken mij tijdens een winteravondlezing zei: “Ik hou niet van zeuren, maar van echt ergens voor gaan. Als je dan toch ergens tijd in stopt, doe het dan goed”. We slaan de weg van innovatie in. Reist u mee ??

Comfortzone wint te gemakkelijk van innoveren
Niemand houdt van Dodo organisaties. Natuurlijk, economische mindere tijden vragen om saneren, efficiency, scherp aan de wind werken. Je leest vooral over winstdaling als gevolg van sterke prijsdruk in het MKB, werkgelegenheid neemt fors af, veel MKB sectoren krijgen te maken met sterke afzetdaling. De investeringen zijn terug gelopen en de overheid investeert stukken minder. Crisis in de bouw en de handel enz.. Je wordt er niet vrolijk van.

Bedrijven reageren vaak hetzelfde op crisis:
1. Niets doen
2. Zo veel mogelijk bezuinigen
3. Innoveren

Onderzoek van het Economisch Instituut voor het MKB leert dat ondernemers vaak in fasen reageren op een situatie van laagconjunctuur.

Eerst een afwachtende houding aannemen
(‘niets doen’)

Dan streven naar efficiëntie
(‘zo veel mogelijk bezuinigen’)

Tenslotte pas streven naar ondernemende oplossingen (‘innoveren en dingen anders doen’, bijvoorbeeld door nieuwe producten of diensten te introduceren).

Het EIM concludeert dat slechts een kwart van de MKB-bedrijven innovatief is, en continue vernieuwing als vast onderdeel in de bedrijfsstrategie heeft opgenomen. Van deze bedrijven werkt bijna twee derde samen met andere partijen bij hun innovatieactiviteiten. Conclusie, samenwerking loont.

Mensen vernieuwen niet zomaar. Ongelooflijk hoe sterk onze comfortzone is. Hoe lang we vast houden aan de gekende producten en diensten. De geijkte werkpatronen. Het gevoel dat er iets moet gebeuren komt vaak pas los als de resultaten kelderen en we echt zien dat het fout gaat. Laat dus. Te laat.?

Innoveren is altijd mogelijk, maar ze vraagt wel om een bepaald soort gedrag en een vooruit gerichte bedrijfscultuur.